1. Succesvol boekhouden
2. Eigen bedrijf starten
3. De onderneming
4. Welke soorten rechtsvormen zijn er voor een onderneming?

Welke soorten rechtsvormen zijn er voor een onderneming?

Er zijn twee soorten rechtsvormen; met en zonder rechtspersoonlijkheid. Een bedrijf heeft een eigen rechtspersoonlijkheid als deze als zelfstandige en losstaande entiteit kan worden gezien. In totaal zijn er in Nederland negen verschillende rechtsvormen.

Alle rechtsvormen moeten bij de Kamer van Koophandel ingeschreven worden. Bij een vorm zonder rechtspersoonlijkheid word je als ondernemer met je eigen Burgerservicenummer (BSN) ingeschreven bij de KvK en Belastingdienst. Een onderneming is de vorm met rechtspersoonlijkheid krijgt een eigen nummer.

De rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid kun je eenvoudig zelf oprichten door naar de KvK te gaan. Eventuele onderlinge afspraken kan je vastleggen in een overeenkomst. De rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid worden via de notaris opgericht, waarbij ook onderlinge afspraken in een akte worden genoteerd. Ook worden statuten en het aandeelhoudersregister opgesteld bij de notaris.

ZZP, interim en freelance zijn geen rechtsvormen, maar omschrijvingen van het type werk en vallen veelal onder de eenmanszaak. Volgens de KvK is de eenmanszaak verreweg het populairst om in te starten, op enige afstand gevolgd door een besloten vennootschap. Op de derde plaatst staat de vennootschap onder firma.

Rechtspersoon zonder rechtspersoonlijkheid

Een rechtspersoon zonder rechtspersoonlijkheid is een natuurlijke rechtspersoon, die erg nauw verbonden is met de natuurlijke ondernemerspersoon.

Bij een rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid kun je met je privébezittingen aansprakelijk worden gesteld voor schulden van je onderneming. In het ergste geval kan je dan zelfs je eigen huis verliezen.

Risico's op aansprakelijkheid zou je eventueel ook kunnen afdekken door een bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering voor ondernemers.

Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid;

• Eenmanszaak
• Vennootschap onder firma (vof)
• Commanditaire vennootschap (cv)
• Maatschap

Rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid

Een rechtspersoon mét rechtspersoonlijkheid is een privaatrechtelijke ondernemingsvorm die risico's kan dragen en zelfstandig kan handelen.

In een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid ben je als ondernemer niet aansprakelijk met je privévermogen. Je verliest in het ergste geval alleen je inbreng.

Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid:

• Besloten vennootschap (bv)
• Naamloze vennootschap (nv)
• Coöperatie
• Vereniging
• Stichting

Wat is een eenmanszaak?

Een eenmanszaak is een ondernemingsvorm zonder rechtspersoonlijkheid en bestaat veelal uit één persoon. De meeste ondernemers beginnen als eenmanszaak, vanwege de belastingvoordelen in de eerste jaren.

Omdat een eenmanszaak geen rechtspersoonlijkheid heeft, is het geen losstaande entiteit en ben je als ondernemer ook privé aansprakelijk voor eventuele schulden.

Ondanks dat een eenmanszaak slechts één eigenaar heeft, kunnen er wel meer personen als werknemer in het bedrijf werken. Zij zijn dan geen eigenaar, maar ontvangen gewoon loon voor hun arbeid.

De meeste ondernemers starten als eenmanszaak. Voor deze rechtsvorm geldt geen minimaal startkapitaal of aktes die de notaris moet opstellen.

• Eenvoudig op te richten en in te schrijven
• Eén eigenaar
• Belastingvoordelen bij kleine winsten
• Geen startkapitaal vereist
• Geen notariële akte verplicht
• Privé aansprakelijk voor ondernemingsschulden

Wat is een vennootschap onder firma (vof)?

Een vennootschap onder firma (vof) is een samenwerkingsverband tussen meerdere ondernemers en heeft geen rechtspersoonlijkheid. De vof is geschikt om met meerdere personen een samenwerking te starten.

Een ondernemer in een vof wordt een vennoot of firmant genoemd. Elke vennoot moet iets inbrengen in de vof; dat kunnen geld of goederen zijn, maar ook arbeid.

De winst van de vof wordt vervolgens weer verdeeld onder de vennoten. Het is niet verplicht om je afspraken vast te leggen, maar het is natuurlijk wel aan te raden om in een vennootschapscontract iets te beschrijven over inbreng, bevoegdheden en winstverdeling.

• Eenvoudig op te richten en in te schrijven
• Meerdere eigenaren
• Belastingvoordelen bij kleine winsten
• Geen startkapitaal vereist
• Geen notariële akte verplicht
• Vennootschapsovereenkomst aan te bevelen
• Privé aansprakelijk voor ondernemingsschulden

Wat is een commanditaire vennootschap (cv)?

Een commanditaire vennootschap (cv) is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, waarbij één van de vennoten veel geld inbrengt. Eigenlijk is de cv hetzelfde als een vof, met als verschil dat niet iedereen voor dezelfde waarde inbrengt.

Startende ondernemers met weinig startkapitaal kunnen samenwerken met een geldschieter, om op die manier toch hun eigen bedrijf te kunnen starten. Vaak wil deze geldschieter op de achtergrond wel betrokken zijn bij de besluitvorming, maar niet actief als handelende vennoot optreden. Zo'n niet-actieve geldschietende vennoot wordt een commanditaire of stille vennoot genoemd. Een actieve vennoot wordt de beherende vennoot genoemd.

Een stille vennoot is enkel als geldschieter betrokken bij de onderneming, en mag zich niet actief met het beleid bemoeien. De stille vennoot mag ook niet naar buiten treden en handeldrijven met anderen.

De commanditaire vennoot kan slechts tot zijn inbreng aansprakelijk worden gesteld voor eventuele schulden. De beherende vennoot kan met al zijn privévermogen aansprakelijk worden gesteld.

• Eenvoudig op te richten en in te schrijven
• Meerdere eigenaren
• Eén of meerdere beherende vennoten
• Eén of meerdere stille vennoten
• Belastingvoordelen bij kleine winsten
• Geen startkapitaal vereist
• Geen notariële akte verplicht
• Vennootschapsovereenkomst aan te bevelen
• Beherende vennoot is privé aansprakelijk voor ondernemingsschulden
• Commanditaire vennoot is privé aansprakelijk tot zijn inbreng

Wat is een maatschap?

Een maatschap is een samenwerkingsverband van meerdere zelfstandige ondernemers zonder rechtspersoonlijkheid. In een maatschap wordt vaak door iedereen hetzelfde beroep uitgeoefend en wordt er gehandeld onder één en dezelfde naam.

Een maatschap wordt vaak gestart door tandartsen, artsen, architecten, agrariërs, advocaten en notarissen. De personen in een maatschap worden maten genoemd.

Bij een maatschap brengt iedere maat iets in, zoals geld, goederen of arbeid. De winst wordt vervolgens weer verdeeld onder de maten. Elke maat is voor gelijke delen aansprakelijk.

Het is dus belangrijk om de onderlinge afspraken nauwkeurig op papier vast te leggen in een overeenkomst (maatschapscontract) of notariële akte.

• Eenvoudig op te richten en in te schrijven
• Meerdere eigenaren
• Belastingvoordelen bij kleine winsten
• Geen startkapitaal vereist
• Geen notariële akte verplicht
• Maatschapscontract aan te bevelen
• Privé aansprakelijk voor gelijke delen van de ondernemingsschulden

Wat is een besloten vennootschap (bv)?

Een besloten vennootschap (bv) is een afzonderlijke entiteit met rechtspersoonlijkheid. Een bv staat los van de ondernemer als privépersoon, waardoor je met je privébezittingen niet aansprakelijk kan worden gesteld voor de schulden van de onderneming.

Een besloten vennootschap heeft een vermogen dat bestaat uit meerdere aandelen. Deze aandelen kunnen in het bezit zijn van één of meerdere personen. De personen die de aandelen van een onderneming bezitten, zijn dus de eigenaren van de bv. De personen die aandelen van een bv bezitten worden aandeelhouders genoemd.

De aandeelhouders staan in een register vermeld en de aandelen kunnen niet zomaar verhandeld worden. Het is bij een bv bekend wie de aandeelhouders zijn, daarom betreft het een besloten groep eigenaren. Vandaar de naam besloten vennootschap. Een startkapitaal is bij een bv niet vereist.

De dagelijkse gang van zaken wordt door de bestuurder of bestuurders gedaan. Deze directie geeft leiding aan het bedrijf en is gewoon in loondienst, evenals alle andere werknemers. Een bestuurder is dus niet hetzelfde als een aandeelhouder: een bestuurder bestuurt het bedrijf, terwijl een aandeelhouder alleen de aandelen houdt.

Veel startende ondernemers die kiezen om te beginnen in een besloten vennootschap zijn echter zowel aandeelhouder (eigenaar) als bestuurder (leidinggevende) in één. Zij worden dan directeur-grootaandeelhouder (dga) genoemd. Een dga is dus de enige aandeelhouder én bestuurder tegelijk.

• Oprichting via de notaris
• Eén of meerdere eigenaren
• Eén of meerdere bestuurders
• Aandelen niet vrij te verhandelen
• Lager belastingpercentage bij grotere winsten
• Geen startkapitaal vereist
• Niet privé aansprakelijk voor ondernemingsschulden
• Jaarlijks cijfers publiceren

Wat is een naamloze vennootschap (nv)?

Een naamloze vennootschap (nv) is een afzonderlijke entiteit met rechtspersoonlijkheid. Ook bij een nv staat de privépersoon los van de ondernemingsschulden.

Net zoals bij een bv, bestaat het eigen vermogen van een nv uit meerdere aandelen die in bezit zijn van één of meerdere aandeelhouders. Het hoeft bij een nv echter niet zo te zijn dat het bekend is wie de aandelen in bezit hebben.

De aandelen kunnen op de beurs worden verhandeld, waardoor niet bekend is wie op welk moment de eigenaren zijn. Vandaar de naam 'naamloze' vennootschap.

Startende ondernemers kiezen haast nooit voor een naamloze vennootschap, want het minimale verplichte startkapitaal is €45.000.

• Oprichting via de notaris
• Eén of meerdere eigenaren
• Eén of meerdere bestuurders
• Aandelen wel vrij te verhandelen
• Lager belastingpercentage bij grotere winsten
• Startkapitaal van €45.000 vereist
• Niet privé aansprakelijk voor ondernemingsschulden
• Jaarlijks cijfers publiceren

Wat is een coöperatie?

Een coöperatie is een samenwerkingsverband tussen meerdere individuele ondernemers om gezamenlijk een bepaald voordeel te behalen. Een coöperatie heeft wel rechtspersoonlijkheid en staat dus los van de privépersonen.

Een coöperatie wordt vaak gestart door meerdere kleinere ondernemers die willen samenwerken om als groep sterker te staan. Hierbij valt te denken aan het halen van inkoopvoordeel ten opzichte van de leverancier of het sterker staan naar de klanten.

Het gezamenlijke behaalde voordeel mag wel aan de leden uitgekeerd worden. De leden bestaan vaak uit bedrijven, consumenten of voor bepaalde producten/diensten.

• Oprichting via de notaris
• Geen eigenaren
• Eén of meerdere bestuurders
• Geen startkapitaal vereist
• Wel uitkering van winst
• Niet privé aansprakelijk voor schulden
• Jaarlijks cijfers publiceren

Wat is een vereniging?

Een vereniging bestaat uit meerdere leden om samen te werken aan een gemeenschappelijk doel, en is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid.

Het starten van een vereniging wordt vaak gedaan door mensen die willen samenwerken aan hetzelfde doel. Hierbij valt te denken aan sporten of het behartigen van gezamenlijke belangen.

In een stichting kan je geen onderneming drijven met een winstoogmerk. Winst mag wel gemaakt worden, maar het geld moet ten gunste komen van het beoogde doel. De winst mag niet aan de leden worden uitgekeerd.

De ledenvergadering beslist over de gang van zaken van een vereniging, waardoor de macht dus bij de leden ligt. De leden kunnen een dagelijks bestuur kiezen.

• Oprichting via de notaris
• Geen eigenaren
• Eén of meerdere bestuurders
• Ledenvergadering beslist
• Geen startkapitaal vereist
• Geen uitkering van winst
• Niet privé aansprakelijk voor schulden

Wat is een stichting?

Een stichting is een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid voor het behalen van een bepaald maatschappelijk doel door middel van vermogen.

Een stichting wordt zelden gebruikt om een onderneming in te drijven. Veel mensen starten een stichting om onder één naam te werken aan een doel, zoals het helpen van vluchtelingen, behouden van een natuurgebied of het verspreiden van een cultuur of ideologie.

Evenals bij een vereniging, moet de winst van de stichting weer ten gunste komen van het doel. De winst mag dus niet worden uitgekeerd.

• Oprichting via de notaris
• Geen eigenaren
• Geen startkapitaal vereist
• Geen uitkering van winst
• Niet privé aansprakelijk voor schulden

---

Deel 'Welke soorten rechtsvormen zijn er voor een onderneming?'

Deel dit bericht via social media met je familie, vrienden en collega's!

Link:

Twee soorten rechtsvormen: onderneming met én zonder rechtspersoonlijkheid. Wat is een eenmanszaak, een vof, een bv, een vereniging en een stichting?

---

Over de auteur van 'Welke soorten rechtsvormen zijn er voor een onderneming?'