1. Succesvol boekhouden
2. De balans - passiva
3. Schulden

Schulden - langlopend, kortlopend en overlopende passiva

Een schuld is een bestaande en vaststaande financiële verplichting die gewoonlijk door betaling wordt afgewikkeld. De verplichting kan ontstaan zijn door een overeenkomst of de wet.

Er is sprake van een schuld in de jaarrekening als het bedrag en het moment van afwikkeling van de verplichting zeker zijn. Als het bedrag en/of het moment onzeker is, maar wel betrouwbaar kan worden ingeschat, dan moet een voorziening gevormd worden. Als ook dat niet het geval is, moet de verplichting worden vermeld in de niet uit de balans blijkende verplichtingen.

Inkopen bij leveranciers (crediteuren) verwerk je in het inkoopboek van je boekhoudprogramma.

De omloopsnelheid van de crediteuren is het aantal dagen waarin je facturen van leveranciers betaald. Dit is van belang voor een goede bedrijfsvoering.

Balansposten aan de passivazijde

De balansposten die aan de passivazijde van de balans staan zijn:

• Eigen vermogen
• Voorzieningen
• Schulden (langlopend en kortlopend)

Onderverdeling van schulden (langlopend en kortlopend)

Schulden (langlopend en kortlopend) staan credit op de balans. Volgens de wet moet deze post als volgt worden onderverdeeld (art. 375 lid 1 BW 2):

• Obligatieleningen, pandbrieven
• Schulden aan kredietinstellingen (banken)
• Ontvangen vooruitbetalingen op bestellingen
• Schulden aan leveranciers en handelskredieten (crediteuren)
• Te betalen wissels en cheques
• Schulden aan groepsmaatschappijen
• Schulden aan ondernemingen die een deelneming hebben in jou of andersom
• Belastingen en premies sociale verzekeringen
• Pensioenschulden
• Overige schulden

Deze onderverdeling geldt voor zowel de langlopende als de kortlopende schulden.

Verschil langlopende en kortlopende schulden

Het verschil tussen langlopende schulden en kortlopende schulden is afhankelijk van de looptijd van de schuld. Is de looptijd langer dan een jaar, dan is de schuld langlopend. Is de looptijd korter dan een jaar, dan is de schuld kortlopend.

Langlopende en kortlopende schulden zijn twee verschillende rubrieken op de creditzijde van de balans.

Een langlopende schuld moet meestal maandelijks worden afgelost. Het deel dat je binnen een jaar moet aflossen is dus kortlopend, en het resterende deel is langlopend.

De reden voor het verschil tussen langlopende en kortlopende schulden is dat dit een beter inzicht in de cijfers geeft. Je kan dan namelijk beter bepalen of de onderneming op korte termijn geld heeft om haar schulden te voldoen. Als leverancier wil je bijvoorbeeld weten of je klant je wel kan betalen. Het betalen van de leverancier wordt lastiger als je ook binnen een jaar een grote schuld moet aflossen.`

Liquiditeit is het vermogen om op korte termijn de kortlopende schulden af te kunnen lossen. Met de current ratio en de quick ratio kun je de liquiditeit berekenen.

Looptijd van schulden

De looptijd van schulden moet vermeld worden in de toelichting. Daarbij moet het bedrag van de schulden met een looptijd langer dan vijf jaar vermeld worden (art. 375 lid 2 BW 2).

Schuld opnemen op de balans

Een schuld moet worden opgenomen op het moment dat de contractuele verplichting is ontstaan. Op basis van de wet moet je belasting betalen over je winst. Op balansdatum moet je dus een schuld voor deze belasting opnemen.

Schuld niet langer opnemen op de balans

Zodra de verplichting door betaling is afgewikkeld en de risico's met betrekking tot de schuld aan een ander zijn overgedragen, dan mag de schuld niet langer op de balans staan.

Een schuld afwikkelen kan op de volgende manieren:

• Door aflossing van de lening door de schuldnemer.
• Door kwijtschelding van de lening door de schuldeiser.
• Door terugbetaling van de lening, waarbij je direct daarop een nieuwe lening aangaat tegen andere voorwaarden.
• Door grote wijzigingen in de bestaande voorwaarden.

Overlopende passiva

Overlopende passiva zijn vooruitontvangen bedragen en nog te betalen bedragen (art. 364 lid 4 BW 2).

Huuropbrengsten ontvang je vaak vooraf en zijn dus overlopende passiva. Telefoonkosten betaal je vaak achteraf en zijn dus eveneens overlopende passiva.

Vooruitontvangen bedragen moeten stelselmatig aan toekomstige perioden worden toegerekend. Dit kan in gelijke bedragen per maand/jaar of naar verhouding van de te leveren prestaties.

Verplichtingen met opschortende of ontbindende voorwaarden

Een verplichting met opschortende voorwaarden gaat pas in als je aan de voorwaarden voldoet. Er is dus nog geen bestaande verplichting, waardoor deze niet als schuld mag worden opgenomen op de balans. Als het waarschijnlijk is dat je aan de voorwaarden zult gaan voldoen, dan moet een voorziening gevormd worden.

Een verplichting met ontbindende voorwaarden is een bestaande verplichting die vervalt als je aan de voorwaarden voldoet.

Waardering van schulden

Schulden moeten worden gewaardeerd tegen reële waarde, wat vaak gelijk is aan de kostprijs van de transactie. Eventuele transactiekosten moeten daarbij ook als schuld worden opgenomen.

Vervolgens moet de schuld gewaardeerd worden tegen geamortiseerde kostprijs, wat vaak gelijk is aan de nominale waarde van de schuld. De nominale waarde van de schuld is de hoofdsom die in de overeenkomst staat, dus het bedrag dat je moet terugbetalen.

Gestelde zekerheden bij schulden

Zekerheden bij schulden zijn goederen of gebouwen die je als onderpand hebt gegeven bij het aangaan van de schuld. Bij een hypotheek is je huis bijvoorbeeld als zekerheid gesteld.

De gestelde zekerheden moeten in de toelichting op de schulden vermeld worden. Dit geeft een beter inzicht in de kredietwaardigheid van een onderneming. Een leningverstrekker zal niet snel een nieuwe lening verstrekken, als alle goederen en gebouwen al als onderpand voor een andere schuld dienen.

De solvabiliteit vreemd vermogen geeft aan in hoeverre de onderneming de schulden op lange termijn kan terugbetalen.

Rente bij schulden

Het rentepercentage van schulden moet worden vermeld in de toelichting (art. 375 lid 2 BW 2). Dit is het rentepercentage per jaar.

Indien er sprake is van een variabele rente, dan moet het verloop van deze variabele rente worden vermeld.

Als ondernemer wil je graag weten wat het rendement is van het vreemd vermogen. De rentabiliteit vreemd vermogen berekent het rendement op het geleende geld.

Mutatie bij langlopende schulden

Er moet een overzicht van langlopende schulden gemaakt worden. Daarin moeten staan de nieuwe voorzieningen, uitgaven ten laste van de voorziening, omrekeningsverschillen en overige mutaties.

In het beste boekhoudprogramma kun je de schulden en overlopende passiva eenvoudig boeken en een overzicht opvragen per openstaande schuld.

Volgende artikel »

Deel 'Schulden - langlopend, kortlopend en overlopende passiva'

Deel dit bericht via social media met je familie, vrienden en collega's!

Wat is een schuld en een verplichting? Wat is het verschil in looptijd tussen langlopende en kortlopende schulden? Uitleg en voorbeelden van schulden.

Over de auteur van 'Schulden - langlopend, kortlopend en overlopende passiva'

Auteur van deze content is Patrick. Alle informatie is gebaseerd op de kennis die ik heb verkregen uit een tweetal hbo- en een tweetal post hbo-studies. Daarnaast speelt de jarenlange ervaring bij een accountantskantoor en als financial controller in het bedrijfsleven een grote rol bij de link naar de praktijk.

Ik werk niet voor een gerelateerd bedrijf of instelling, waardoor de informatie betrouwbaar en onafhankelijk is. De informatie is nauwkeurig verzameld op basis van betrouwbare bronnen en wordt regelmatig geüpdatet. Speciaal voor bezoekers van deze website heb ik de top 5 beste boekhoudprogramma's op een rij gezet en vergeleken.