1. Succesvol boekhouden
2. De balans - activa
3. Onderhanden projecten

Onderhanden projecten - percentage of completion

Onderhanden projecten in opdracht van derden zijn projecten die zijn overeengekomen met een derde. De projecten betreffen de constructie van een actief of een combinatie van meerdere activa, en het project duurt langer dan één periode.

Onderhanden projecten zijn bijvoorbeeld de bouw van gebouwen, schepen en andere grote machines, installaties en apparatuur. Ook diensten, zoals projectmanagers en architecten, zijn onderdeel van het onderhanden project.

Balansposten aan de activazijde

De balansposten die aan de activazijde van de balans staan zijn:

• Immateriële vaste activa
• Goodwill
• Materiële vaste activa
• Financiële vaste activa
• Voorraden
• Onderhanden projecten
• Vorderingen en overlopende activa
• Effecten
• Liquide middelen

Onderhanden projecten is een afzonderlijke balanspost, die bestaat uit de gemaakte kosten, toegerekende winst, verwachte verliezen en reeds gedeclareerde termijnen. De balanspost staat tussen de voorraden en de overige vorderingen of als onderdeel van de kortlopende schulden.

Als de gemaakte kosten nog niet volledig gefactureerd zijn, dan is de balanspost onderhanden werk een vordering op de opdrachtgever. Als de gedeclareerde termijnen hoger zijn dan de gemaakte kosten, dan is de balanspost een schuld aan de opdrachtgever voor nog te verrichten werk.

Per project worden alle kosten, winsten, verliezen en gedeclareerde termijnen gesaldeerd tot één bedrag. Dit saldo kan debet (een vordering) of credit (een schuld) zijn.

Verschil onderhanden werk en onderhanden projecten

Het verschil tussen onderhanden werk en onderhanden projecten is dat onderhanden projecten in opdracht zijn van een ander, terwijl onderhanden werk voor eigen rekening en risico van de onderneming is.

Onderhanden werk wordt pas als resultaat geboekt als de producten verkocht zijn. Het resultaat op onderhanden projecten wordt geboekt naarmate de voortgang van het project, dus ook tussentijds wordt winst genomen.

Wanneer je producten produceert van grondstoffen, via halffabricaten, naar gereed product, dan zijn de halffabricaten een voorbeeld van onderhanden werk. Dit hoort thuis onder de voorraden, en niet onder de onderhanden projecten.

Projectontwikkeling betreft activiteiten op lange termijn, zoals de bouw van appartementen of kantoren. Pas als er een onvoorwaardelijke verkoopovereenkomst is gesloten met één of meerdere kopers, mag op de verkochte onderdelen tussentijds winst genomen worden.

Als er nog geen verkoopovereenkomst is voor het geheel of een aantal onderdelen, dan moeten alle toerekenbare kosten als voorraad geboekt worden op de balans.

Aanneemcontracten en regiecontracten

Er zijn twee soorten onderhanden projecten:

• Aanneemcontracten: er is een vaste prijs afgesproken voor het gehele project, of voor onderdelen van het project.
• Regiecontracten: de prijs van het materiaal en de uren wordt per eenheid gefactureerd.

Als aannemer loop je het meeste risico bij aanneemcontracten, want als de werkelijke kosten te hoog worden, zul je verlies maken bij een vaste prijsafspraak. Bij regiecontracten wordt elk uurtje meer ook aan de klant gefactureerd.

Opbrengsten bij onderhanden projecten

Opbrengsten bij onderhanden projecten vloeien voort uit en zijn direct toerekenbaar aan een onderhanden project. De opbrengsten bestaan uit de contractuele opbrengsten, meer- en minderwerk, claims en vergoedingen.

Daarbij worden de opbrengsten pas geboekt als het waarschijnlijk is dat ze worden gerealiseerd en ze betrouwbaar bepaald kunnen worden.

Projectopbrengsten zijn afhankelijk van schattingen en onzekerheden in de toekomst. Omdat een onderhanden project meer dan één periode duurt, kunnen er gebeurtenissen plaatsvinden waardoor er meer of minder kosten gemaakt zullen worden. Ook hebben claims en boetes invloed op de totale winst van het project.

Het moet dus waarschijnlijk zijn dat beide partijen akkoord gaan met de hogere of lagere opbrengsten.

Bij aanneemcontracten moeten de opbrengst, kosten en voortgang betrouwbaar kunnen worden ingeschat, de economische voordelen van het project moeten toevloeien naar de onderneming, en de gemaakte kosten moeten goed vergeleken kunnen worden met de voorcalculatie.

Bij regiecontracten moet het waarschijnlijk zijn dat de economische voordelen van het project toevloeien naar de onderneming, en de projectkosten moeten duidelijk en betrouwbaar bepaald kunnen worden.

Meer- en minderwerk

In een aantal gevallen moet er meer- of minder werk worden besteed dan contractueel is afgesproken. Als de opdrachtgever hiertoe besluit, worden de totale opbrengsten voor de aannemer groter of kleiner.

Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat het ontwerp in de loop van de tijd wordt gewijzigd, waardoor er meer- of minderwerk ontstaat.

Claims

Als de voortgang van het project niet loopt zoals gepland, kunnen de partijen claims gaan indienen tegen de andere partij. Je wilt dan kosten vergoed zien die niet in het contract opgenomen waren, bijvoorbeeld door vertraging of fouten in het ontwerp.

Vergoedingen

Als de voortgang van het project beter loopt dan gepland, kan je als aannemer in sommige gevallen een vergoeding krijgen voor het halen van de doelstellingen. Een vergoeding wordt bijvoorbeeld verstrekt als het onderhanden project eerder klaar is dan gepland. Vergoedingen gelden dan als extra motivatie.

Kosten bij onderhanden projecten

Kosten bij onderhanden projecten zijn toerekenbaar aan het project op basis van de activiteiten van de onderneming of het contract. De kosten bestaan uit de directe kosten, indirecte kosten en andere kosten die volgens het contract voor rekening van de opdrachtgever komen.

In de praktijk bestaan de kosten bij onderhanden projecten uit grond- en hulpstoffen (directe kosten) en een redelijk deel van de indirecte kosten (art. 388 lid 2 BW 2). Het totaal van deze kosten is de vervaardigingsprijs van het project.

De kosten van een onderhanden project zijn de kosten die gemaakt worden vanaf het moment dat het contract wordt getekend, tot het moment dat het project voltooid is.

Directe kosten bij onderhanden projecten

Directe kosten bij onderhanden projecten zijn bijvoorbeeld:

• personeelskosten
• materiaalkosten
• kosten van grond en terrein
• afschrijvingskosten van machines en installaties
• transportkosten van machines en materialen
• huurkosten van machines en installaties
• ontwerpkosten
• herstelkosten en garantiekosten
• claims van anderen

Uiteraard gaat het hierbij wel om kosten die gemaakt worden ten behoeve van het project. Personeelskosten zijn alleen onderdeel van de projectkosten als het werknemers zijn die aan het project werken.

Indirecte kosten bij onderhanden projecten

Indirecte kosten bij onderhanden projecten zijn bijvoorbeeld:

• verzekeringskosten
• overheadkosten, zoals administratiekosten

Een aannemer heeft vaak een groot bedrijf met meerdere projecten van verschillende opdrachtgevers. Om winst te kunnen maken, moeten ook de algemene kosten terugverdiend worden die niet specifiek voor een project gemaakt worden. Deze indirecte kosten mogen voor een redelijk deel aan de individuele onderhanden projecten worden toegerekend. Kosten voor de projectadministratie en de salarisadministratie en andere beheerskosten en ontwikkelingskosten mogen voor een deel aan het project worden toegewezen.

In de praktijk worden de algemene kosten via een opslag toegerekend aan de projecten. Hierbij moet je uitgaan dat de activiteiten volgens planning zullen verlopen.

Algemene beheerskosten, verkoopkosten en afschrijvingen op machines en installaties die niet voor het project gebruikt zijn, mogen niet als projectkosten worden geboekt. Deze kosten zijn namelijk niet in algemene zin toewijsbaar aan de projectactiviteiten.

Percentage of completion methode

Opbrengsten en kosten van een onderhanden project worden volgens de percentage of completion methode verwerkt, als het resultaat op betrouwbare wijze kan worden ingeschat. Het resultaat wordt hierbij naar rato van de verrichte prestaties geboekt. Verwachte verliezen worden direct geboekt.

De opbrengsten en kosten worden bij de percentage of completion methode naar rato van de verrichte prestaties in de resultatenrekening per periode geboekt. Als de totale kosten hoger zijn dan de totale opbrengsten van een project, dan wordt dit verlies in één keer in het resultaat verwerkt.

Deze methode mag worden toegepast als het resultaat op betrouwbare wijze kan worden ingeschat. Hiervan is sprake als in het contract afdwingbare rechten met betrekking tot de diensten en het actief zijn opgenomen. Er moet tevens een vergoeding zijn voor de prestaties en de betalingsvoorwaarden en de wijze waarop de vergoeding zal plaatsvinden staan ook in het contract.

Elke periode worden de schattingen van de projectopbrengsten en -kosten herzien, omdat er nieuwe gebeurtenissen kunnen optreden tijdens de lange looptijd van het onderhanden project. Dit zijn schattingswijzigingen die verwerkt moeten worden in toekomstige resultaten.

De voortgang van het project, en dus de mate waarin de prestaties zijn verricht, kunnen op meerdere manieren worden bepaald:

• de werkelijk gemaakte kosten ten opzichte van de totale geschatte kosten.
• door inspectie van het reeds uitgevoerde deel van het project.
• door de voltooiing van een fysiek onderscheidbaar onderdeel van het project.

In het contract worden vaak verschillende fases vermeld, waaraan de voortgang getoetst kan worden. Ook staat er vaak in het contract dat er tussentijds of vooruit betaald moet worden, maar dat is niet direct een meetpunt voor de voortgang.

Voorbeeld van de percentage of completion methode bij onderhanden projecten

De aanneemsom in het contract is bepaald op €10.000 en de totale projectkosten zijn geschat op €8.000. In jaar 2 worden de totale kosten met €1.000 hoger geschat, waardoor overeengekomen wordt dat ook de aanneemsom met €2.000 stijgt.

Zero profit methode

Opbrengsten en kosten van een onderhanden project worden volgens de zero profit methode verwerkt, als het resultaat niet op betrouwbare wijze kan worden ingeschat. Verwachte verliezen worden direct geboekt.

De projectkosten moeten in de resultatenrekening worden geboekt in de periode waarin ze zijn gemaakt. De projectopbrengsten mogen alleen geboekt worden als het waarschijnlijk is dat de gemaakte kosten betaald zullen worden.

Dit betekent dat de geboekte opbrengsten nooit hoger mogen zijn dan de reeds gemaakte en waarschijnlijk betaalbare kosten. Eventuele winst mag nog niet in het resultaat geboekt worden, totdat de totale winst op betrouwbare wijze kan worden ingeschat.

Voorbeeld van de zero profit methode bij onderhanden projecten

De aanneemsom is niet overeengekomen, en er wordt gefactureerd op basis van de gemaakte kosten + een winstopslag. Omdat de totale winst gedurende de looptijd niet kan worden geschat, mag tussentijds geen winst genomen worden.

Als gedurende de looptijd van het onderhanden project het resultaat toch op betrouwbare wijzen kan worden geschat, moet overgestapt worden op de percentage of completion methode.

Verliezen bij onderhanden projecten

Verliezen op onderhanden projecten moeten geboekt worden op het moment dat deze waarschijnlijk worden.

Voorbeeld van verliezen bij onderhanden projecten

De aanneemsom in het contract is bepaald op €10.000 en de totale projectkosten zijn geschat op €8.000. In jaar 2 worden de totale kosten met €4.000 hoger geschat, terwijl de aanneemsom ongewijzigd blijft.

Volgende artikel »

---

Deel 'Onderhanden projecten - percentage of completion'

Deel dit bericht via social media met je familie, vrienden en collega's!

Link:

Onderhanden projecten voor derden zijn constructies van activa over meerdere perioden. Wat is de percentage of completion methode? Uitleg en voorbeeld.

---

Over de auteur van 'Onderhanden projecten - percentage of completion'